پس از تقریبا سه دهه زندگی پر‌فراز و نشیب پراید در خودروسازی ایران، اواخر هفته گذشته سرانجام تولید آن برای همیشه متوقف شد تا پر‌تیراژترین، پر‌فروش‌ترین و پر‌حاشیه‌ترین محصول تاریخ صنعت خودروی کشور به تاریخ بپیوندد. در مراسمی که شامگاه پنج شنبه هفته گذشته برگزار شد، سایپایی‌ها آخرین پراید تولیدی در کشور را از خط خارج کردند تا پرونده این کوچک قدیمی پر‌حاشیه بالاخره بسته شود. پس از پیکان که در سال ۸۴ از خط تولید خارج و نقطه عطفی در خودروسازی ایران شد، حالا پراید دومین محصول استراتژیک حذف شده در این صنعت است و احتمالا نقطه عطفی دیگر. فصول مشترک پیکان و پراید ۱۵ سال پیش که ایران خودرو آخرین پیکان تولیدی را راهی موزه کرد، اسحاق جهانگیری (وزیر صنایع و معادن دولت اصلاحات) روی آن نوشت «پیکان ارابه‌ای بود که صنعت خودرو بر دوش آن شکل گرفت و امروز به موزه می‌رود تا نظاره گر اعتلای این صنعت باشد.» با حذف پیکان که خودروی محبوب ایرانی‌ها بود، پراید که سال‌ها زیر سایه رقیب ایران خودرویی اش قرار داشت، به سرعت جای آن را به‌عنوان ارزان‌ترین و پر‌فروش‌ترین خودرو داخلی گرفت تا تبدیل به پرتیراژترین محصول تاریخ خودروسازی ایران شود. حالا پراید نیز رفت تا به قول محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری، «سایپا بتواند محصولی ایمن، زیباتر و با قیمت مناسب در اختیار ایرانی‌ها قرار دهد.» اینکه از حذف پراید به‌عنوان نقطه‌ای عطف در خودروسازی ایران یاد می‌شود، ریشه در مسائل مختلفی دارد، از جمله آنکه این محصول پرتیراژترین محصول خودروسازی ایران بوده و البته نماد ضعف کیفی در این صنعت. با رفتن پراید احتمالا بسیاری شهروندان ایرانی از این واقعه خشنود شده اند، حال آنکه این شعف عمومی هنگام حذف پیکان رخ نداد. بین داستان کنار گذاشتن پیکان و پایان پراید البته نقاط اشتراکی به چشم می‌آید، با این حال ماجرای آنها تفاوت‌هایی عمده نیز دارد. اولین نقطه اشتراک پیکان و پراید این است که حذف هر دو آنها نقطه‌ای عطف در خودروسازی کشور محسوب می‌شود. هم پیکان و هم پراید به نوعی نماد محصولات ساده و کم‌کیفیت در خودروسازی ایران به‌شمار می‌روند و اگر فشارهای بیرونی نبود، شاید نه ایران خودرو و نه سایپا هیچ‌کدام راضی به کنار گذاشتن آنها نمی شدند. میل خودروسازان به تداوم تولید این دو محصول، با فراوانی تولید و درآمدزایی آنها در ارتباط است. از پیکان به‌عنوان گاو شیرده ایران خودرو یاد می‌شد، چه آنکه سود قابل توجهی از تولیدش به جیب آبی‌های جاده مخصوص می‌رفت و طبیعی بود که آنها مایل به کنار گذاشتنش نباشند. پراید نیز اگرچه طی چند سال گذشته و طبق ادعای سایپا زیان ده شده بود، با این حال سال‌های سال خزانه نارنجی‌های جاده مخصوص را پر‌کرد و به خصوص در دوران تحریم ناجی آنها بود. هم پیکان (که حتی کولر هم نداشت و بسیار آلاینده بود) و هم پراید (که بازیگر نقش اول تصادفات جاده‌ای است) به دلیل آنکه از پاس کردن استانداردهای جدید عاجز بودند، بالاجبار از خطوط تولید حذف شدند. گفته می‌شود اصلی‌ترین دلیل کنار گذاشتن پیکان در اردیبهشت ۸۴، مصرف سوخت و آلایندگی بالای این محصول بود که با فشارهای سازمان حفاظت محیط زیست، ایران خودرو به‌رغم میل باطنی مجبور به کنار گذاشتن آن شد. پراید نیز ازآنجاکه توان پاس کردن استانداردهای جدید را نداشت، حکم اخراج گرفت و رفت. پیکان و پراید اما نقطه اشتراک دیگری نیز با یکدیگر دارند، اینکه هر دو به نوعی در اوج تقاضا حذف شدند. روزی که تولید پیکان متوقف شد، تقاضا برای این محصول در اوج قرار داشت که البته این موضوع بی ارتباط با کمبود تنوع محصولات خودروسازی کشور در آن زمان نبود. در کنار ضعف تنوع، قیمت پایین نیز دیگر دلیل تقاضای بالا برای پیکان بود، چه آنکه ارزان‌ترین محصول بازار در آن دوران به‌شمار می‌رفت. پراید نیز در شرایطی حذف شد که از تقاضای زیادی برخوردار بود و همچنین کمترین قیمت را نیز در بین محصولات خودروسازی کشور داشت. البته شاید بین نوع تقاضا برای پیکان و پراید، یک تفاوت عمده وجود داشته باشد و آن، واقعی یا کاذب بودن‌‌شان است. در واقع بخش زیادی از تقاضا برای پراید (مانند دیگر خودروهای حال حاضر بازار ایران)، کاذب و به قصد استفاده از رانت آن بود، اما به نظر می‌رسد عیار خلوص تقاضا برای پیکان در زمان حذف آن بسیار بالاتر بوده باشد. دو نقطه عطف و چند تفاوت هرچند از حذف پیکان و کنار گذاشتن پراید به‌عنوان نقاط عطف در خودروسازی ایران یاد می‌شود و اشتراکاتی میان آنها هست، با این حال ماجرای این دو محصول تفاوت‌هایی آشکار نیز دارد. نخست آنکه پیکان با وعده جایگزینی کاملا متفاوت و در عین حال با قیمت مناسب، خودروسازی کشور را ترک کرد، اما پراید فرزندان و نوادگانش را به یادگار گذاشت.

ه سال قبل از حذف پیکان، مذاکرات بین ایرانی‌ها و برخی خودروسازان خارجی برای تولید محصولی با کیفیت و به اصطلاح ارزان شکل گرفته بود و در نهایت قرار شد L۹۰ در کشور به تولید برسد. از این خودرو در حالی به‌عنوان جایگزین پیکان یاد می‌شد که در ادامه اتفاقات دیگری رخ داد و L۹۰ در مسیری خلاف آنچه قرار بود، افتاد. ایران خودرویی‌ها انتظار داشتند حالا که پیکان را از آنها گرفته اند، L۹۰ فقط در این شرکت به تولید برسد، اما در نهایت این محصول سهم هر دو خودروساز بزرگ شد، آن هم در شرایطی که سایپایی‌ها پراید را به‌عنوان محصولی به اصطلاح ارزان در اختیار داشتند و می‌توانستند (و توانستند) با حذف پیکان خیلی راحت آن را به محصول شماره یک صنعت و بازار خودرو تبدیل کنند. نکته دیگر اینجا بود که L۹۰ با قیمتی بالاتر از آنچه وعده داده شده بود (بین شش تا هفت میلیون تومان) تولید و روانه بازار شد و همچنین تیراژ آن هرگز در حد و اندازه پیکان بالا نرفت. بنابراین L۹۰ عملا نتوانست جانشین پیکان شود و از همین رو ایران خودرویی‌ها آن طور که خود می‌گویند، زیان هنگفتی از ناحیه حذف گاو شیرده شان متحمل شدند. این در حالی است که پراید مسیری متفاوت را طی کرد و نه قرار است سایپا از محل حذف آن زیانی کلان را تجربه کند و نه وعده جایگزینی محصولی جدید را به جای آن داده اند. طبق اعلام سایپا، جای خالی پراید به واسطه افزایش تیراژ تیبا و ساینا (و البته کوئیک) پر‌خواهد شد، خودروهایی که از نسل پراید هستند. به عبارت بهتر بر خلاف پیکان که نسل آن ابتر ماند، سلسله پراید ادامه خواهد یافت، چه آنکه جانشینانش همه ژن آن را در خود دارند. تیبا روی پلت فرم پراید ساخته شده و ساینا تغییر شکل یافته تیبا است و کوئیک نیز ساینایی جهش پیدا کرده است. بنابراین اگرچه پراید رفته اما روح آن همچنان در کالبد بخشی عظیم از سبد تولیدات سایپا باقی خواهد ماند. این در حالی است که وقتی پیکان رفت، خودرویی روی پلت فرم آن روانه بازار نشد و تنها برای چند سال، تولید وانت پیکان ادامه داشت. البته ظاهرا ایران خودرویی‌ها پروژه‌ای با عنوان «نیو پیکان» را تا مرحله طراحی و حتی ساخت نمونه‌های اولیه پیش برده بودند، اما با مخالفت مسوولان وقت وزارت صنایع، مجوز تولید آن را دریافت نکردند. چند سکانس از زندگی پراید چند سال پیش‌هادی نژادحسینیان وزیر سابق صنایع سنگین در گفت‌و‌گو با «دنیای‌اقتصاد»‌ پراید را لطف خدا دانست. منظور وی این بود که با توجه به شرایط صنعت خودروی ایران در اوایل دهه ۷۰، ورود محصولی مانند پراید که امکانات بیشتری نسبت به خودروهای آن زمان کشور داشت، نقطه عطفی در این صنعت بوده است. در تاریخچه پراید آمده که این محصول را مزدای ژاپن به سفارش فورد آمریکا ساخته، اما نتیجه کار خیلی خوب از آب در نیامده و پراید در نهایت راهی خودروسازی کره جنوبی شده است. کیاموتورز کره مدتی تولید و عرضه پراید را ادامه داده و در اوایل دهه ۷۰ شمسی نیز با مذاکراتی که بین این شرکت و وزارت صنایع سنگین ایران شکل گرفته، این محصول راهی کشور می‌شود. پراید از همان ابتدا به نیت تولید داخل وارد ایران شد، منتها سال‌ها زیر سایه پیکان باقی ماند و پس از حذف این خودرو، در مسیر تبدیل شدن به محصول شماره یک خودروسازی کشور قرار گرفت. به شهادت بسیاری از پراید سوارها، کیفیت مدل‌های اولیه این خودرو (چه آنها که وارد شدند و چه آنها که با داخلی سازی اندکی به تولید رسیدند) در آن دوران قابل قبول بوده است. این در حالی است که افتادن پراید در مسیر داخلی سازی و درگیر شدن آن با سیاست‌های دولتی به‌ویژه قیمت‌گذاری دستوری، از سطح کیفی آن کاست. کار به جایی رسید که پراید به نماد ضعف کیفی و گاهی حتی تمسخر خودروسازی ایران چه از دید افکار عمومی و چه از نگاه برخی مسوولان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی تبدیل شد. از پراید به‌عنوان بازیگر نقش اول تصادفات جاده‌ای یاد می‌شود، موضوعی که البته جدا از سطح کیفی پایین این خودرو، با فراوانی آن نیز در ارتباط است. گفته می‌شود طی ۲۷ سال، بالغ بر شش میلیون پراید در خودروسازی ایران به تولید رسیده که بسیار بعید است به این زودی‌ها خودرویی بتواند این رکورد را بشکند. پراید اما روزی که به ایران آمد قیمتی زیر پنج میلیون تومان داشت و تا اوایل دهه ۹۰ نیز نتوانست مرز ۱۰ میلیون تومانی را فتح کند. این در حالی است که پراید یک به یک مرزهای قیمتی را درنوردید و حالا که چهار روز از حذفش می‌گذرد، خودرویی تقریبا ۱۰۰ میلیون تومانی در بازار است. قیمت این خودرو البته در کارخانه هرگز از ۵۰ میلیون تومان فراتر نرفت. اگرچه سایپایی‌ها طی یک دهه گذشته بارها بر زیان ده بودن پراید تاکید کرده اند، با این حال هنوز هم خیلی‌ها معتقدند این محصول بسیار کمتر از آنچه سایپا می‌گوید، می‌ارزید.

پراید پس از حذف پیکان همواره ارزان‌ترین خودروی کشور بوده، چه آن زمان که محصولی شش میلیون تومانی بود و چه حالا که ۹۰ میلیونی شده و همه را بهت زده کرده است. اصلا دلیل اصلی استقبال از پراید طی این سال‌ها (به ویژه حدفاصل ۸۴ تا به امروز) همین پایین‌تر بودن قیمت آن نسبت به سایر محصولات است، آن هم در شرایطی که افکار عمومی نظر مثبتی در مورد کیفیت آن در این سال‌ها نداشته است. هرچه هست، پراید پس از سال‌ها مقاومت در برابر حذف شدن، سرانجام تسلیم فشارهای بیرونی شد و سایپا بالاجبار دل از آن کند تا به موزه برود و آینده خودروسازی کشور را به نظاره بنشیند. گویا این رسم خودروسازی ایران است که از فرزندانش حتی اگر ناخلف باشند و مغضوب، خیلی سخت دل می‌کند و حالا باید منتظر ماند و دید داستان پیکان و پراید برای بعدی‌ها (پژو ۴۰۵، پارس، سمند، تیبا و...) نیز تکرار خواهد شد؟

?خودرو شاسی بلند سایپا که روی پلت ‌فرم داخلی SP100 طراحی و ساخته شده، در حالی رونمایی شد که خبرها حاکی از رونمایی قریب‌الوقوع شاسی بلند ایران‌خودرو است.

مشخصات احتمالی کراس‌اوور ایران‌خودرو:
▪️بنا بر شنیده‌ها، قالب‌های فلزی K125 در داخل کشور ساخته شده است و این خودرو برخلاف گمانه‌زنی‌ها نه‌تنها چهره‌ای متفاوت از خودرو 2008 دارد، بلکه تریم‌های آن در بخش‌هایی مانند برق و الکترونیک قابل قیاس با خودرو 2008 نیست. گفته می‌شود بیش از 150 قطعه‌ساز در این پروژه با شرکت صنعتی ایران خودرو همکاری دارند. همچنین شنیده‌ها حاکی از آن است که K125 با موتور TC7 پلاس و گیربکس 6سرعته اتوماتیک به بازار می آید. موتور TC7 پلاس پیش از این در نمایشگاه موتورهای درون‌سوز ساپکو توسط شرکت ایپکو معرفی شده بود. این موتور 1646 سی‌سی 4 سیلندر و 16 سوپاپ بوده و نمونه ارتقایافته TC7 یا همان EF7 پلاس است که قدرت تولیدی آن 161 تا 170 اسب بخار و گشتاور آن 235 تا 250 نیوتون‌متر است.

به گفته معاون بازاریابی و فروش گروه صنعتی ایران‌خودرو، محدود کردن شرایط ثبت‌نام با شرط عدم پلاک فعال خانواده، تصمیم کمیته خودرو بوده است که با این هدف اجرا شده تا باتوجه به مزایای طرح فروش فوق‌العاده به سایر طرح‌های فروش، خودرو به دست مشتری واقعی و خانواده‌هایی که از خودرو بی‌بهره‌اند، برسد. در حالی مرحله دوم طرح فروش فوق‌العاده محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو اجرا شد که شرط عدم پلاک فعال در خانواده نیز لحاظ شده بود و منجر به گلایه برخی مشتریان شده بود. این در حالی است که این تصمیم، در کمیته خودرو بررسی و مصوب شده و این خوردوساز ملزم به اجرای آن بوده است. در این رابطه بابک رحمانی- معاون بازاریابی و فروش گروه صنعتی ایران‌خودرو- در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تاکید براینکه اقداماتی که صورت می‌گیرد، ابتدا در کمیته خودرو بررسی می‌شود، اظهار کرد: همچون بحثی که برای توزیع خودرو، به سمت شیوه قرعه‌کشی رفتیم یا بحث پلاک فعال و... که همگی در کمیته خودرو و در حضور نهادهای مختلف همچون ناجا و غیره برگزار می‌شود، همه تلاش‌ها برای این بوده است که تقاضاها واقعی شده و در توزیع نیز بتوانیم عادلانه رفتار کنیم. وی افزود: واقعی کردن تقاضا و عادلانه بودن نحوه توزیع، دو محور اصلی طرح‌های فروش بوده است تا اولویت با مشتریان و تقاضاهای واقعی باشد. در طرح فروش فوق‌العاده به دلیل اینکه محصولات با قیمت قطعی و ظرف مدت کوتاهی تحویل می‌شود، تمایل ما این بوده است که این خودروها به دست مصرف‌کننده واقعی برسد. ضمن اینکه منطق پشت عدم پلاک فعال در خانواده، این است که خانواده‌هایی هستند که خودرو در حال حرکت دارند اما در مقابل خانواده‌هایی هم هستند که حتی یک خودرو هم ندارند، لذا شرایطی فراهم شود تا فعلا اولویت با خانواده‌های بدون خودرو باشد. معاون بازاریابی و فروش ایران‌خودرو تاکید کرد: بنابراین موضوع عدم پلاک فعال در خانواده که تنها برای طرح فروش فوق‌العاده اعمال می‌شود، مطرح شد تا خانواده‌های بدون خودرو بتوانند از این طرح بهره‌مند شوند. همچون هر تغییر شرایط دیگری، ابتدا سخت است و به‌نظر عجیب می‌آید اما با توجه به منطقی که پشت آن وجود دارد، در حقیقت مشتریانی در اولویت قرار می‌گیرند که حتی یک خودرو هم ندارند. رحمانی خاطرنشان کرد: بنابراین برای خانواده و افرادی که به طور مثال خودروی فرسوده داشته یا تعداد نفرات خانوار زیاد است، روش‌های دیگر و استفاده از سایر طرح‌های فروش وجود دارد تا بتوانند خودروی فرسوده خود را تبدیل به احسن یا بیشتر کنند. در فروش فوق‌العاده با قیمت ثابت است که این شرط در آن اعمال می‌شود. ثبت‌نام یک میلیون نفر در مرحله دوم فروش فوق‌العاده وی با بیان اینکه افراد ثبت‌نام کرده در مرحله دوم فروش فوق‌العاده احراز هویت شده‌اند، اعلام کرد: بعد از ظهر امروز(یکشنبه) قرعه‌کشی انجام خواهد شد و حدود یک میلیون نفر در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند.

قرعه کشی مرحله دوم فروش فوق العاده محصولات ایران خودرو با حضور نهادهای نظارتی، امروز یکشنبه 12 مردادماه ساعت 14 در سالن همایش های شرکت ساپکو برگزار می شود. در دومین فروش فوق العاده ایران خودرو ۱۴ هزار دستگاه خودرو به متنخبان درقرعه کشی عرضه می شود. افزون بر این افراد نیزتعدادی به عنوان فهرست ذخیره و جایگزین برای انصرافی های احتمالی از ثبت نام درنظر گرفته خواهد شد.

بررسی میدانی از بازار خودروی پایتخت، رشد حداقل چهار میلیون تومانی قیمت خودروهای داخلی را در مقایسه با دو هفته پیش نشان می‌دهد، آماری که حکایت از آشفتگی بیش از پیش این بازار دارد، ضمن اینکه خریداران در شرایط رکودی، چشم انتظار کاهش نرخ ها هستند. روز گذشته در گروه سایپا و در مقایسه با دو هفته پیش، قیمت هر دستگاه خودروی پراید ۱۱۱ از ۸۹ به ۹۳ میلیون تومان، پراید ۱۳۱ هم از ۷۸.۵ به ۸۱ میلیون تومان، وانت پراید از ۸۱ به ۹۱ میلیون تومان، تیبا صندوق‌دار از ۹۲ به ۹۶ میلیون تومان، تیبا ۲ از ۱۰۲ به ۱۰۷.۵ میلیون تومان، ساینا از ۱۰۳ به ۱۰۸ میلیون تومان، کوئیک دنده‌ای ساده از ۱۱۳ به ۱۲۳ میلیون تومان و کوئیک.آر (دو رنگ) ۱۲۷ میلیون تومان قیمت‌گذاری شدند. هر چند بررسی روند قیمت‌ها شیب ملایم رشد را نشان می‌دهد، اما همچون هفته‌های گذشته بازار در رکود کامل بوده و خرید و فروش‌ها به حداقل رسیده است. علاوه براین در گروه ایران‌خودرو و در مقایسه با دو هفته پیش، هر دستگاه سمند ال.ایکس از ۱۳۶ به ۱۴۳ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ جی.ال.ایکس از ۱۳۰ به ۱۳۹ میلیون تومان، پژو پارس ۱۷۳ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ از ۱۵۱ به ۱۶۳ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۵ از ۱۷۸ به ۱۹۷ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ وی‌هشت از ۱۷۹ به ۱۹۱ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای سفید رنگ ۲۲۸ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای مشکی از ۲۲۹ به ۲۳۶ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ اتوماتیک از ۲۹۰ به ۲۹۸ میلیون تومان، همچنین دنا و دنا پلاس به ترتیب ۲۱۲ و ۲۶۰ میلیون تومان قیمت خوردند. کارشناسان از نوسان ارز به عنوان یکی از عوامل بی‌ثباتی در این بازار یاد می‌کنند، بطوری که دارندگان خودرو از ترس ضرر نسبت به فروش اقدام نمی‌کنند و خریداران نیز خریدی انجام نمی‌دهند، در عین حال بررسی بازار همچنین حاکی از افزایش یافتن فاصله قیمتی درب کارخانه و بازار است. «سعید موتمنی»، ‌رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت گفت: روزها و هفته‌های گذشته، اجازه یافتن خودروسازان داخلی و مونتاژکاران به افزایش قیمت‌ها، اثر روانی بر بازار داشته است. وی عرضه ناکافی خودرو را به عنوان یکی از دلایل رشد بی‌حساب و کتاب قیمت‌ها یاد می‌کند و معتقد است: چنانچه خودرو به اندازه کافی تولید و روانه بازار شود، بازار راه خودش را پیدا می‌کند. موتمنی افزود: سال‌های گذشته خودروسازان نتوانستند به اندازه کافی خودرو تولید و به بازار عرضه کنند، بر این اساس از یک کالای مصرفی به سرمایه‌ای تبدیل شد، همچنین مداومت نداشتن در عرضه خودرو سبب شد تا بازار نتواند در مسیر درست خود حرکت کند. بررسی بازار، همچنین رشدهای بیش از ۲۰ میلیون تومانی در مدت دو هفته در بازار خودروهای مونتاژی را نشان می دهد، هر دستگاه هایما اس۷ با رشد ۳۰ میلیون تومانی به ۵۶۰ میلیون تومان، جک اس۵ با رشد ۴۵ میلیون تومانی به ۵۵۵ میلیون تومان، سراتو با رشد ۵۵ میلیون تومانی به ۶۲۵ میلیون تومان، چانگان با رشد ۲۰ میلیون تومانی به ۳۶۰ میلیون تومان و هر دستگاه پژو ۲۰۰۸ با رشد ۴۵ میلیون تومانی به ۷۴۵ میلیون تومان قیمت‌گذاری شدند.

در برنامه فروش فوق العاده ایران خودرو به منظور حذف واسطه گران و سودجویان در فرآیند فروش، محدودیت‌هایی مانند اختصاص یک دستگاه خودرو به هر شماره ملی، عدم خرید خودرو در ۴۸ ماهه اخیر از ایران خودرو و سایپا، نداشتن پلاک فعال در خانوار، دارا بودن سن حداقل ۱۸ سال و ارایه گواهی نامه رانندگی لحاظ شده است. در این طرح، پنج محصول پر متقاضی ایران خودرو شامل پژو ۲۰۶ تیپ ۵، دنا، سمند ال ایکس، ۲۰۶ صندوق دار و پارس بنزینی با قیمت قطعی عرضه می‌شود. این شرکت خودرو سازی ۱۵ هزار تعهد ایجاد شده در مرحله نخست فروش فوق العاده را، پیش از موعد تحویل خودرو‌ها اجرا کرده و مرحله دوم فروش فوق‌العاده با موعد تحویل سه ماهه امشب به پایان خواهد رسید. گفتنی است قرعه کشی محصولات ایران خودرو فردا ساعت ۱۰ صبح با حضور مسئولان نظارتی برگزار می‌شود.

در این طرح فروش، ۱۰ هزار دستگاه انواع محصولات سایپا با موعد تحویل ۹۰ روز پس از تکمیل پرونده عرضه شد که تحویل خودروهای مشتریان آغاز شده و قبل پایان شهریورماه به اتمام خواهد رسید. باقری ادامه داد: مشکلات ناشی از تحریم ها و در ادامه شیوع ویروس کرونا با تلاش تیم مدیریتی سایپا برطرف شده و براساس روند رو به رشد تولید، این اطمینان خاطر را به مشتریان می‌دهیم که خودروهای ثبت نامی خود را در زمان مقرر دریافت خواهند کرد. وی افزود: تعهدات معوق با روند قابل قبولی در سایپا رو به کاهش است؛ به شکلی که در ۱۸ محصول تا پایان شهریورماه صفر خواهد شد. قائم مقام مدیرعامل سایپا اظهار کرد: وقتی که مشتریان اطمینان داشته باشند، خودروهای خود را در زمان مقرر دریافت خواهند کرد، قطعا این موضوع تاثیر زیادی در عدم مراجعه به بازار آزاد و واسطه ها خواهد داشت و از این طریق آرامش به بازار خودرو باز خواهد گشت.

حکایت مشتریان منتظر و خودروهایی که به دست مصرف کننده نمی رسد حالا از خان خودروسازان گذشته و به مرحله شماره گذاری رسیده، خودروهایی که حالا تولید شده اند اما به دلایل استانداردی در حوزه محیط زیست شماره گذاری نمی شوند.
تقریبا 2 سال از تحریم های جدید می گذرد، تحریم هایی که در راس سرفصل های خود، صنعت خودرو کشورمان را جای داده و به تبع آن بسیاری از خودروهای مونتاژی دیگر از خط تولید خودروسازان خارج شدند و عملا تولبدشان به صفر رسیده است. در این بین خودروسازان جدای از ماجرای از دست دادن شرکای خارجی و کاهش تولید شدید ناشی از خروج خودروهای مونتاژی از برنامه تولید، اکنون با برخی از قوانین دست و پا گیر داخلی هم مواجه هستند. از یک سو تامین ارز از سوی بانک مرکزی به کندی صورت می گیرد و خرید مواد اولیه قطعه سازان را با مشکل مواجه کرده و از سوی دیگر اجرای برخی قوانینی که گرچه از مدتها قبل برای اجرای آن برنامه ریزی شده بود اما مصادف شدن آن بارتحریم و از آن بدتر حالا شیپوع ویروس کرونا، حسابی دست و پای خودروسازان را بسته و ادامه روند تولید و چرخش این صنعت مهم کشور را با مشکل مواجه کرده است. در‌این بین و با ترخیص برخی از قطعات مانده در گمرکات که به دلیل پرداخت ما به تفاوت قیمت ارز و ... مدتها در‌ انبار گمرکات خاک می خوردند، تعدادی از خودروهای مونتاژی مجددا تولید شد تا به ترتیب اولویت ثبت نام به مشتریانشان تحویل شود اما اکنون این تولید مصادف شده با اجرای استانداردهای جدید خودرویی در حوزه محیط زیست که خودروسازان را ملزم به تولید خودرو با استاندارد یورو 5 کرده است. جالب ماجرا اینجاست که مثلا خودروهای گروه رنو که همیشه جزو باکیفیت ترین محصولات تولید داخل محسوب می شدند حالا به دلیل پاس نکردن استانداردهای یورو 5 تولید نمی شوند.
خودروهایی که اگر گمرکات قطعات آنرا به موقع ترخیص می کرد، تولیدشان به سال 99 نمی کشید و طبیعتا اجرای استاندارد یورو 5 از سوی خودروسازان هم نقض نمی شد. اما اکنون بعد از تولید تعداد زیادی از خودروهای گروه رنو، چانگان، آریو و تعدادی از خودروهای گروه صنعتی ایران خودرو به دلیل پاس نکردن استانداردهای یورو 5 شماره گذاری نمی شوند و مشتریان منتظر این خودروها بعد از انتظار 2 ساله باز هم باید منتظر مصوبه جدید هیئت وزیران برای شماره گذاری باشند. حالا هم خودروسازان باید برای نگهداری خودروهای بی پلاک در پارکینگ ها هزینه مضاعف پرداخت می کنند و هم هر روز باید جریمه تاخیر و سود مشارکت بیشتری به مشتریان بپردازند. تازه اگر در این هزینه جابه جایی، نگهداری، خرابی و خوردگی احتمالی و مشکلات بیمه و ... را لحاظ نکنیم. آنچه مسلم است دستگاه های دولتی برای تعیین تکلیف مشتریان منتظر خودروسازان و از بین نرفتن سرمایه های ملی خودروسازان دولتی باید زودتر در مورد شماره گذاری این خودروها مصوبه ای را ابلاغ کنند تا از یک سو شرکتهای در حال ریان خودروسازی بعد از تحریم و کرونا و از سوی دیگر مشتریان چشم انتظار خودرو بیشتر از این بلاتکلیف و متضرر نشوند.

خودرو این روزها به یکی از کالاهای لوکس تبدیل شده و جایگاه ویژه ای هم در سبد خانوار پیدا کرده است. قیمت این کالای لوکس برای مردم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده و شاید شما هم از جمله افرادی باشید که هر روز قیمت‌های خودرو را رصد می‌کنید، حتی زمانیکه قصد خرید آن را ندارید.

از این رو قیمت در کنار کیفیت (که با توجه به عملکرد خودروسازان ایرانی مردم به حداقل‌ها راضی‌اند) مهم است، اما داستان قیمت خودرو در ایران کمی پیچیده به نظر می‌رسد. برخلاف عرف رایج، فروش خودرو در جهان که بین قیمت محل تولید خودرو (کارخانه) و محل توزیع آن یعنی بازار اختلاف قیمت اندکی وجود دارد، اما وضعیت در ایران به گونه‌ای دیگر است، بطوریکه برخی خودرو‌ها در ابتدای عرضه به دلیل توزیع قطره چکانی با قیمت‌های غیرواقعی، روانه بازار می‌شوند که فضا را برای بازار سیاه و سوء استفاده فراهم می‌کنند.

در این گزارش اختلاف قیمت برخی از خودروها در بازار آزاد و کارخانه را مورد بررسی قرار دادیم.

شرکت مدیران‌خودرو که تولیدکننده محصولات خودرویی چینی است حتی از بازار آزاد نیز گران‌تر می‌فروشد. این در حالی است که در سال گذشته در پی گران‌فروشی‌های مداوم، پرونده‌اش تعزیراتی هم شد اما دست از گرانفروشی برنداشت.

با وجود اینکه سال گذشته پس از چندین بار گزارش‌ گران‌فروشی‌های شرکت مدیران‌خودرو، حتی به نرخ‌هایی بالاتر از قیمت‌های بازار یا افزایش‌های پی‌درپی در فواصل زمانی کوتاه‌، رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به عنوان نهاد ناظر بر عملکرد خودروسازان پیگیر موضوع شد و در نهایت از آماده‌سازی پرونده این شرکت‌ برای ارسال به سازمان تعزیرات حکومتی خبر داد، تعزیراتی شدن این شرکت هم باعث نشد دست از گران‌فروشی‌های خود بردارد.

این شرکت در سال جاری نیز به روند افزایش قیمت محصولات خود در فواصل کوتاه ادامه داد؛ به گونه ای که ظرف مدت یک‌ماه، بین ۱۹ تا ۴۷ میلیون قیمت محصولات خود را بالا برد و این در شرایطی بود که تنها یک هفته از به‌روزرسانی قیمت محصولات خود برای امسال می‌گذشت.

پس از آنکه رییس شورای رقابت از موافقت این سازمان با افزایش قیمت خودرو به صورت هر سه ماه یکبار، براساس تغییرات تورم بخشی به عنوان یکی از متغیرها در قیمت‌گذاری خودرو خبر داد، از آنجایی که گروه خودروسازی مدیران‌خودرو همیشه آماده برای افزایش قیمت بوده، هفته گذشته لیست جدید قیمتی محصولات خود را پس از آنکه برای مدتی از سایت فروش خود حذف کرده بود منتشر کرد.

نکته عجیب آنجاست که این افزایش قیمت حتی از قیمت‌های بازار آزاد هم فراتر رفته و محصولات این شرکت از پنج تا ۷۰ میلیون تومان گران‌تر از بازار به‌فروش می‌رسد.

براین اساس بیشترین گران‌فروشی این شرکت مربوط به خودروی MVM ۳۱۵ است که با قیمیت معادل ۷۰ میلیون تومان گران‌تر از بازار و با نرخ ۲۹۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد؛ این در حالی است که در بازار این خودرو ۲۲۰ میلیون تومان قیمت دارد.

پس از آن آریزو ۶ و MVM X۳۳ قرار دارند که به ترتیب ۵۰ و ۴۰ میلیون تومان گران‌تر از بازار توسط شرکت عرضه می‌شوند. قیمت آریزو ۶ در این خودروسازی ۵۵۰ میلیون تومان و قیمت MVM X۳۳ حدود ۳۹۰ میلیون تومان تعیین شده است.

همچنین MVM X۲۲ دنده‌ای لاکچری ۱۵ میلیون تومان، مدل اتوماتیک آن ۲۲ میلیون تومان و دنده‌ای اسپورت اکسلنت آن پنج میلیون تومان گران‌تر از بازار به فروش می‌رسند. قیمت کارخانه ای MVM X۵۵ اتوماتیک اکسلنت ۲۵ میلیون تومان و مدل اسپرت اکسلنت اتوماتیک آن هشت میلیون تومان از بازار گران‌تر است.

علاوه براین در گروه محصولات چری، آریزو ۵ توربو ۲۵ میلیون تومان گران‌تر از بازار معامله می‌شود؛ در حالی که قیمت این خودرو در بازار ۳۷۵ میلیون تومان است قیمت شرکتی آن ۴۰۰ میلیون تومان تعیین شده است.

تیگو ۵ IE و تیگو ۷ نیز به ترتیب ۱۳ و ۲۰ میلیون تومان گران‌تر از بازار در لیست جدید قیمتی این شرکت قیمت‌گذاری شده‌اند. قیمت تیگو ۵ IE در بازار ۵۰۰ میلیون و تیگو ۷ حدود ۶۲۰ میلیون تومان است.

محصولات شرکت مدیران خودرو از گروه خودروهای چینی MVM و چری چین است که در داخل مونتاژ و تولید می‌شوند.